2013

Het voetbaljaar zit er op voor Ajax. 2013 was een vreemd jaar voor Ajax. Een jaar waarin prachtige en blamerende resultaten elkaar afwisselden, soms in hoog tempo. In elk jaar waar het goede en het slechte elkaar beurtelings aflost is en natuurlijk veel te bespreken en dit jaar was geen uitzondering.

Als absoluut dieptepunt heb ik het ontslag van David Endt beleeft. David Endt is een clubman pur sang, een liefhebber, een icoon. Het is zo'n persoon waar je zuinig op moet zijn. Er schenen overigens best moverende argumenten te zijn om David Endt uit zijn functie van teammanager te ontheffen. Er scheen nogal wat fout te gaan op inhoudelijk gebied, ook deden de geruchten de ronde dat Endt zich te veel met de spelers bezig hield. Toch denk ik dat er best andere mogelijkheden waren geweest voor Ajax om dit clubicoon netter te behandelen dan dat nu gebeurt is.

Op sportief gebied was het echec tegen Steaua Boekarest voor mij persoonlijk een dieptepunt. Dat mijn Ajax verliest van zo'n matige ploeg mag gewoon niet gebeuren. Het toont ook de wisselvalligheid van Ajax in Europees verband aan in de afgelopen periode. Hoewel Ajax in de competitie een stuk constanter is ging de ploeg van FdB tegen PSV met 4-0 beschamend ten onder in Eindhoven. Dit zijn wisselvalligheden die eruit moeten. Dat je verliest kan gebeuren, maar niet op een manier zoals dat tegen Steaua of PSV ging. Dat is Ajax onwaardig.

Desondanks was Ajax in 2013 verreweg de beste ploeg van Nederland. Het gat met #2 Vitesse is maar liefst 10 punten. Het 32e kampioenschap was dus logisch te noemen maar natuurlijk wel een hoogtepunt. Dat 3e kampioenschap op rij was ook psychologisch een voltreffer want bij de concurrentie zal men zich ondertussen zo langzamerhand wel afvragen wat er moet gebeuren om dit Ajax te verslaan. Daarmee heeft Ajax toch iets van die onoverwinnelijke uitstraling hervonden waar Ajax beroemd en berucht om is.

Het hoogtepunt op het veld was natuurlijk de 2-1 overwinning op Barcelona in eigen huis. De beste 1e helft die Ajax in meer als 15 jaar heeft gespeeld. Ajax was superieur in elk opzicht en een afgang voor Barcelona leek in de maak. Die afgang kwam er ook maar niet zoals wij allen dachten en hoopten. Veltman liep vroeg in de 2 helft tegen een rode kaart aan waarna een heroïsch gevecht volgde wat de overwinning alleen maar meer glans gaf.

Daarmee kom ik aan op de vraag die ik eigenlijk aan alle andere Ajacieden wil stellen: Wat waren jullie Ajax hoogte- en dieptepunten van 2013?

Nederlands succes

Het kriebelt in Amsterdam. In de Eredivisie is Ajax al weer 3 seizoenen de te kloppen ploeg maar morgen kan Ajax zich plaatsen bij de beste 16 ploegen van Europa. Morgen kan de uitgesproken ambitie om weer bij de Europese top te gaan horen kracht bijgezet worden. Morgen kan Ajax bewijzen dat Nederland niet alleen supermarkt is voor de grote competities maar dat we zelfs ook nog meedoen. Natuurlijk weten we allemaal wel dat Ajax met een eventuele overwinning morgen er nog lang niet is, maar nadat de Eredivisie lange tijd platgeslagen en uitgeteld leek zou het wel een nadrukkelijke zet in de rug zijn van de clubs die op eigen kracht overeind proberen te blijven.

Waar Ajax in toenemende mate kritiek krijgt over het aankopen van jeugdspelers heeft men het succes van dit seizoen toch nadrukkelijk te danken aan spelers uit eigen kweek. Het is tekenend dat de drie beste spelers dit seizoen allemaal een echte Ajax achtergrond hebben. Joël Veltman, Daley Blind en Davy Klaassen hebben de kritiek van de eerste maanden weten te verstommen en hebben Ajax aan de hand genomen. Alle drie kwamen ze op jonge leeftijd naar Ajax. Alle drie hebben met tegenslag te maken gehad en het is dan ook niet verwonderlijk dat ze daarom en daardoor nu sterk genoeg blijken om Ajax in binnen- en buitenland aan de hand te nemen.

Bij Feyenoord en PSV zou iedereen daarom moeten staan juichen als Ajax zich woensdag weet te plaatsen voor de volgende ronde van de Champions League. Een succes voor Ajax betekent dat het voor Nederlandse ploegen mogelijk is en blijft om met relatief bescheiden middelen je te meten met de rest van Europa. Het bewijst waarom Nederlandse ploegen zich moeten blijven concentreren op de jeugd en het opleiden voor jonge voetballers zonder daarbij hun ziel te verkopen aan het grote geld zoals Vitesse dat heeft gedaan.

Juist een constructie zoals Vitesse die is aangegaan zal namelijk de doodsteek voor de Eredivisie zijn als dat fenomeen zich gaat verspreiden. Je verkoopt de club en maakt jezelf daarmee speelbal voor de grote competities. Je accepteert dan dat clubs als Chelsea en Manchester City zich scheel kopen en onze Eredivisie als een veredelde beloftecompetitie gaan gebruiken. Geen kans meer op een solide beleid want je krijgt een komen en gaan van huurlingen, geen kans om ooit nog te bouwen aan een goed elftal. Jaar in en jaar uit dansen naar de pijpen van een rijke oliesjeik of oligarch en maar zien waar het schip strandt. Het is wat mij betreft een spookbeeld, een valkuil die we ten koste van vrijwel alles moeten ontwijken.

Heel Nederland zou dus morgen gespannen op de bank moeten zitten, zwetend van spanning en hopend dat Ajax het geslepen Milan van Allegri naar de Europa League gaat verwijzen. Een overwinning voor Ajax betekent namelijk meer dan alleen succes voor de "joden", het is een succes dat heel voetbalminnend Nederland hoop voor de toekomst zou moeten geven.

Vooruit

Ajax wint weer eens. Na een draak van een oktobermaand, niet de eerste onder Frank de Boer, pakte Ajax tegen Celtic de laatste strohalm voor een Europees voortbestaan en trok de ploeg tegen NEC die positieve lijn door. Goed was het zeker nog niet maar resultaten zijn nu even belangrijker dan goed voetbal. Ook de afgelopen 2 wedstrijden was het voetbal van de ploeg als geheel gewoon zwak. Te traag, niet zuiver genoeg en te voorspelbaar maar bij vlagen was de kwaliteit die in dit Ajax schuilt toch zichtbaar. Die kwaliteit uit zich op het moment echter voornamelijk in individuen.

De meest spraakmakende van die individuen is zonder twijfel Joël Veltman. Vorig jaar nog uitlachen door de "kenners" van VI na een verdedigingsfout tegen Vitesse, nu geselecteerd door bondscoach Louis van Gaal. De jonge Veltman heerst in de Ajax verdediging en doet mij denken aan een jonge Jan Vertonghen. Waar zijn kompaan Stefano Denswil nog jeugdige foutjes maakt lijkt Veltman ongevoelig voor de voetballende malaise om hem heen. Het is natuurlijk nog veel te vroeg meteen in hosanna te ontsteken. Zie de terugval van bijvoorbeeld Ricardo van Rhijn die mijlenver verwijderd is van zijn vorm toen hij doorbrak. Veltman toont wel dat Ajax nog altijd hele goede voetballers van eigen bodem in huis heeft.

Dit wordt onderschreven door de andere jongens die de afgelopen wedstrijden Ajax aan de hand hebben genomen. Daley Blind als controleur, Davy Klaassen op het middenveld en natuurlijk Siem de Jong die als ersatz-spits weer veel indruk maakt. De rol en met name creativiteit van Lasse Schöne mag niet onderschat worden maar Ajax wordt toch wel aan de hand genomen door Nederlandse jongens uit de eigen opleiding. Dit is natuurlijk een observatie ingegeven door 2 wedstrijden en daarmee doordrenkt van opportunisme maar het is prettig om te zien hoe eigen aanwas niet ten onder gaat.

Hoe anders is dat bij de concurrentie. Vitesse is de vazal van Chelsea en kan slechts een representatief elftal opstellen met dank aan de kapitaal krachtige club uit Londen. PSV drijft op aangetrokken krachten. Het talent krijgt dit jaar wel kansen maar weet die nog niet te verzilveren en in Rotterdam kijkt men regelmatig jaloers hoe talenten na het verlaten van de Kuip opleven in dienst van de concurrentie. Met die observaties in het achterhoofd is het een compliment dat in Amsterdam de eigen jonge spelers in staat blijken te zijn om het voortouw te nemen.

De kritiek van de afgelopen periode op het presteren van Ajax is volledig terecht maar af en toe is het goed het positieve te benadrukken. Het meest positieve van de afgelopen periode zijn zonder meer de jonge twintigers van Ajax. Twintigers die die alleen maar beter kunnen worden, twintigers die het gelijk van van de ingezette koers moeten gaan bewijzen. Het moet vooruit en de eigen jeugd is daarin absoluut de sleutel.

Zuiver en hard

Wie afgelopen vrijdag naar het Nederlands elftal heeft gekeken zag tijdens die wedstrijd Nigel de Jong op één element masterclass geven. Ik hoop dat de controleurs en centrale verdedigers notities hebben zitten maken want Nigel deed die avond alles goed waar het bij Ajax nog aan schort. Ik heb het niet over de power van Nigel de Jong of zijn bevlogenheid. Niet over zijn duelkracht of zijn tomeloze inzet. Nee, ik bedoel de inspeelpass van Nigel de Jong.

Nigel de Jong heb je er niet bij voor het voetbal. Die heb je voor het bikkelen. Nigel moet dus zodra hij een bal krijgt maar één ding doen en dat is deze meteen inleveren bij balvaardigere spelers. Ik heb zitten genieten van de wijze waarop Nigel dat deed. Hij verzandt geen moment in het rollertje breed of ziekenhuisballetjes waar geen idee achter zit. Nigel probeert telkens de diepte te zoeken en elke inspeelpass is zuiver maar vooral ook hard. Het zijn ballen die niet te belopen zijn voor een tegenstander, ballen waarmee een speler met een goede balbehandeling meteen mee verder kan.

Het is een element wat bij Ajax ernstig wordt gemist. Bij Ajax lijkt die durf om vooruit te denken te ontbreken en als die keuze dan toch wordt gemaakt gaat dat vaak met een rollertje, een bal waar een middenvelder te weinig mee kan omdat die bal niet zuiver is of gewoon te zacht is. Juist het tempo van een inspeelpass is essentieel. Een bal die te hard is stuit van je voeten, een bal die te zacht is kan je nauwelijks in één beweging meenemen of doorzetten. Een inspeelpass die goed hard is is daarentegen zwanger met mogelijkheden voor spelers die iets kunnen met een bal. Een bal die uitnodigt tot snelheid en creativiteit.

Ik mis dat enorm bij Ajax. Elke keer dat balletje breed. Frank de Boer noemt dat geduld, maar je hoeft geen profvoetballer te zijn om te zien dat de mogelijkheden er vaak zat liggen maar niet gebruikt worden. Er moet dan een speler staan die dat kan en durft, iets wat spelers bij Ajax op dit moment niet doen. Kortom, huiswerk voor Poulsen en Schöne maar vooral ook voor Riechedly Bazoer. Laat een video samenstellen van Nigel de Jong tijdens de interland tegen Hongarije en ga die eens heel goed bestuderen. Heel erg goed, want als Ajax als ploeg stappen wil maken zijn dit wel die voetbaltechnische elementen die absoluut veel beter moeten.

Een kritische vraag

Beste Frank,

Ik ben een groot fan van jou. Ik bewonder de wijze waarop jij van Ajax weer een ploeg hebt gemaakt die de intentie heeft om het spelletje te spelen zoals wij fans dat graag zien. Het spelletje waarmee Ajax zich onderscheidt van de rest. Ik heb groot respect voor de manier waarop jij Ajax door een periode van bestuurlijke onrust hebt geloodst en ben natuurlijk buitengewoon gelukkig met 3 kampioenschappen op rij. Toch heb ik een kritische vraag voor jou.

Waarom falen alle buitenspelers bij Ajax sinds jij aan het roer staat? Ebecilio, Özbiliz, Lukoki, Boerrigter, Sulejmani en Jozefzoon bleken allemaal te licht en laten we eerlijk zijn, met Viktor Fischer en Bojan loopt het nu ook niet bepaald lekker. Is Ajax nu echt te licht op de flanken of is hier toch meer aan de hand? Het lijken toch te veel spelers om dit toe te schrijven aan toeval. Ik hoef jou natuurlijk niet te vertellen hoe belangrijk buitenspelers zijn voor Ajax. Jouw direct leidinggevende, Marc Overmars, is nog altijd de duurste Nederlandse speler uit de Hollandse voetbalgeschiedenis en jouw assistent Dennis Bergkamp weet als geen ander hoe belangrijk vleugelspelers zijn in de aanval. Toch wil het onder jouw leiding maar niet vlotten met de buitenspelers.

Ligt de focus misschien te veel op het centrum? De as van het elftal is belangrijk, maar verwachten we daar niet te veel van? Zijn wij de afgelopen jaren te veel verwend geweest door Jan Vertonghen, Christian Eiksen en Siem de Jong om ook die aandacht aan de flanken te besteden die spelers op die posities verdienen? Of faalt het technisch beleid van Ajax op dit gebied dan al 3 jaar op rij? De laatste die echt wist te overtuigen op de flanken van Ajax was Luis Suarez. Luis was een echte topper maar in onze Nederlandse competitie moet Ajax toch beschikken over spelers die goede actie kunnen maken en die voetballend overeind blijven in het zeer beperkte geweld van de Eredivise. Dan heb ik het maar even niet over de Champions League.

Ik denk niet dat ik te veel verwacht, beste trainer. Meer dan ooit onder jouw bewind hebben we onze vleugels nodig, is het nodig dat ons talent doorbreekt. Dit elftal heeft nu voetbal nodig. Dit elftal heeft Fischer, Andersen en Bojan nodig. Zij hebben het talent dat Ajax nodig heeft. Zij kunnen het gemis van Eriksen opvangen met creativiteit, combinaties en acties. Hun doorbreken is in mijn ogen de test van dit seizoen voor jou en jou staf, beste Frank.

Zeer hoogachtend,

Een andere Frank

Hoop

Ik heb met een van pijn vertrokken gezicht zitten kijken naar Groningen - Ajax. Het was zo ongelooflijk slecht dat ik met geen mogelijkheid met een strak gezicht die wanvertoning kon aanzien. Het ontbreken van de vertrokken Eriksen en nog altijd herstellende Siem de Jong is een aderlating die eigenlijk niet moet kunnen. Het is een ongezonde afhankelijkheid die we allemaal wel aan zagen komen maar waar we nu toch van schrikken.

Als Ajax in vorm was geweest was het leed waarschijnlijk nog wel te overzien geweest maar de ploeg speelt misschien wel het slechtste voetbal dat het sinds het aanstellen van Frank de Boer heeft gespeeld. Paniek in de tent? Bij elke andere trainer misschien wel maar Frank de Boer is de afgelopen jaren altijd onverstoorbaar geweest, met name op die momenten waar Ajax het moeilijk had. Die onverstoorbaarheid en daarmee het vertrouwen dat Frank altijd uit bleef stralen is altijd datgene geweest dat velen aan hem hebben bewonderd.

De Boer zal ook nu ongetwijfeld weer terug grijpen op die formule. Rust uitstralen, spelers vertrouwen geven en proberen die ploeg weer aan het voetballen te krijgen. Geen eenvoudige opgave maar tegelijkertijd mag het vertrek van een enkele speler niet tot in ineenstorting van de hele ploeg leiden. Nu is vertrouwen geven erg goed, maar moet je een speler week na week laten ploeteren als het gewoon niet lukt? Moet je Schøne en Sightorsson verloren over een veld laten zwerven terwijl het gewoon niet wil? Moet je vasthouden aan een Bojan op de zijkant terwijl die steeds vanuit het midden gevaarlijk wordt? De vraag stellen is hem beantwoorden.

Ik hoop op Danny Hoesen en Lucas Andersen. Ik hoop op Bojan op 10. Ik hoop combinerend vermogen en brutaliteit binnen de lijnen. Ik hoop op Schøne in vorm, maar dan als ideale 12e man. Ik hoop op Frank de Boer. Met vertrouwen en geloof in het eigen spelletje, maar ook op spelers die Ajax die impuls kunnen geven die het nodig heeft.

Oh ja, en ik hoop ook nog op een potje voetbal wat het aanzien waard is.