Het niveau van Oranje

Nederland heeft een gebrek aan voetballers van een voldoende kwalitatief niveau. Een andere conclusie is nauwelijks te trekken na de blamage die de kwalificatie voor het Europees kampioenschap rustig genoemd mag worden. Zeker nu Rafael van der Vaart vaker in de Privé als in een opstelling staat, Ron Vlaar langdurig geblesseerd is en het maar de vraag is of we Kevin Strootman ooit op z'n oude niveau zien terugkeren na drie operaties aan z'n linkerknie. Oranje is afhankelijk van Wesley Sneijder en Robin van Persie die vast niet in Turkije spelen omdat de Europese topclubs staan te trappelen om ze binnen te halen.

Laten we dat eens als maat nemen, de Europese topclubs. Als je de huidige selectie van Oranje tegen die maar legt blijft alleen Arjen Robben over, diezelfde Robben die gedurende de cruciale fase van de kwalificatie geblesseerd was. Daley Blind en Memphis Depay zitten bij Manchester United bij een club die op dit moment hooguit Europese subtop is. En daarna? Daarna volgen spelers van Schalke 04 (Huntelaar, 5e in Duitsland), Wolfsburg (Dost, 3e in Duitsland), Southhampton (Van Dijk, Clasie, Stekelenburg, 7e in Engeland) en Newcastle (Wijnaldum,  Janmaat, 17e in Engeland) en een heel zwik aan ultra jonge spelers van Ajax en Feyenoord. Oh, dan wat jongens die voornamelijk bezig zijn met hun zakken te vullen in Rusland (Promes) en Turkije (Sneijder).

Kijk nog eens naar dat lijstje. De beste voetballers van Nederland spelen bij de middenmoot of lager van Engelse competitie, een enkele uitzondering daargelaten. Een competitie die ik persoonlijk kwalitatief minder hoog heb zitten als de Duitse competitie. In Spanje zitten ze helemaal niet meer op Nederlandse voetballers te wachten, gewoon te licht voor die competitie. Het is toch ontnuchterend te zien hoe ver "we" zijn afgezakt. Nog niet zo lang geleden speelde de beste Nederlandse voetballers bij Real Madrid, Inter Milan en het Manchester United van Ferguson. Absolute topclubs met Nederandse spelers die bij de absolute top behoorden. Het huidige Nederlandse voetbal is er nog geen schim van.

Er is zeker potentie. Memphis Depay is in potentie een buitengewoon goede voetballer, iets wat zelfs iemand als Christiano Ronaldo niet is ontgaan. Bij Ajax zijn trio Riedewald, Tete en Bazoer een trio om in de gaten te houden. Zeker Tete en Bazoer hebben alles is zich de wereldtop te gaan bereiken. Bruma is ook pas 23 en heeft zeker nog voldoende potentie om veel verder te komen, maar dit zijn dan wel de enige jonge jongens die mogelijk de potentie hebben de Europese top te halen.

Mijn zorg is er een die we veelvuldig horen. Jonge spelers vertrekken steeds vroeger naar het buitenland. Voorheen zagen we ze ten minste dan nog naar de Europese top of subtop verdwijnen. Momenteel zijn het matige ploegen als Southampton en Newcastle die jonge Nederlandse voetballers trekken. Het excuus is dan een competitie met een hoger niveau. Dat is een waarheid, maar wel een die als fundament voor een drogreden fungeert. Het zijn namelijk ook ploegen die geen Europees voetbal spelen en waar spelers niet met de druk van prijzen pakken spelen. Ploegen waar de druk gewoon lager is als bij bijvoorbeeld Feyenoord of Ajax. Ploegen die echt niet beter zijn als de Nederlandse top.

De conclusie is dus dat ons Nederlands elftal drijft op spelers die in de kracht van hun leven het niveau van de Eredivisie top hebben. Sommigen hebben het excuus dat ze heel erg jong zijn, maar voor de meesten geld dat ze zo langzamerhand in hun beste periode komen. En dan heb je het niveau van de Eredivisietop. Dan is het volkomen logisch dat het Nederlands elftal wordt uitgeschakeld, want met het niveau van de Eredivisie kom je niet ver. 

Open brief aan AFC Ajax

Geachte directie en staf,

Al geruime tijd krijgt Ajax de tribunes niet vol. Supporters zijn kritisch en uiten dat geregeld. Ondanks dat de ploeg bovenaan staat in de nationale competitie blijft het Ajax publiek hoogst kritisch richting de spelers, maar met name ook richting de staf. Verschillende spelers binnen Ajax hebben hierover hun verbazing geuit en Frank de Boer zelf riep het publiek op om toch vooral achter de ploeg te blijven staan.

Dat laatste onderschrijf ik maar dat de kritische geluiden uit het publiek sommige mensen verbaast snap ik niets van. Om een bijna clichématige uitspraak van stal te halen; Ajax is Ajax niet meer. Ons Ajax speelt machteloos, traag, slordig, ideeëloos en veel te vaak reactief. Ik zou hier nog verschillende bijvoeglijke naamwoorden aan toe kunnen voegen, geen van allen erg positief. Om een lang verhaal kort te maken: Ajax laat vreselijk slecht voetbal zien en dat al maanden aaneengesloten.

Ik overdrijf geenszins, het voetbal is echt niet om aan te gluren. Plichtmatige balletjes breed of nog liever, terug op Cillissen. Spelers die angstig zijn om acties te maken en de acties die ingezet worden mislukken vaak. Wandelen met de bal aan de voet en dan vanzelfsprekend die obligate bal opzij of terug. Inspeelballen die alleen het predicaat ziekenhuisbal verdienen en als er dan tempo gemaakt wordt komt die bal weer achter de speler. Tempo maken is trouwens een zeldzaamheid, vrijwel elke ploeg in de Eredivisie weet een hoger tempo te hanteren als ons aller Ajax.

Ajax is ontdaan van het gogme, de bluf en het frisse, aanvallende voetbal wat Ajax tot Ajax maakt. Ik kan mij de kritiek van vele oud-Ajacieden goed voorstellen. Zij die speelden in ploegen die in binnen- en buitenland gevreesd waren. Oud-spelers die in hun tijd kleinere clubs met knikkende knieën het veld zagen betreden, angstig voor een afstraffing van formaat. Deze godenzonen van weleer zien nu clubs als Cambuur en De Graafschap aantreden met het geloof dat er wat te halen valt in Amsterdam. Ajax blijft overeind door individuele klasse maar als voetbalelftal is Ajax angstig en onmachtig.

Ajax zou zich kapot moeten schamen voor wat het eerste elftal al ruim een seizoen laat zien. Ik schaam mijzelf in ieder geval wel. Als ik zie hoe mijn Ajax stuntelt tegen een modaal ploegje uit Noorwegen of hoe Frank de Boer zich beklaagt over een kunstgrasveld stijgt mij het schaamrood op de kaken. Als ik zie hoe de ene na de andere bal niemandsland in word gepeerd of hoe spelers steeds maar weer de bal terugspelen in plaats van een speler durven aanspelen die vooruit kan voetballen borrelt de frustatie hoog op bij mij. En niet alleen bij mij, dat weet ik zeker.

Ik wil voetbal zien. Amsterdams voetbal, aanvallend, creatief met hier een daar vleugje bluf waarmee je tegenstanders het bloed onder de nagels vandaan haalt. Ik wil een ploeg zien die in staat is tegenstanders kapot te spelen. Waar kleinere ploegen het dun van in de broek loopt en vooral een ploeg die mij doet juichen, niet alleen als ik naar de ranglijst kijk maar ook als ik langs de lijn zit te kijken.

Laat ons weer eens hoogstaand voetbal zien. Laat ons juichen. Maak van Ajax eindelijk weer eens Ajax.

Met vriendelijke groet,

Frank
Ajacied

Wat is er mis met Klaassen?

Davy Klaassen lijkt dit seizoen symbool te staan voor het voetbal van Ajax. De jonge Hilversumse middenvelder wordt sinds zijn doorbraak als vervanger van Siem de Jong gezien als één van de meest veelbelovende voetballers die Nederland rijk is. Vorig seizoen was hij één van de weinige lichtpuntjes bij Ajax in een seizoen waarin het voetbal slechter en slechter werd. Van zijn vertrouwde positie achter de spitsen kwam Klaassen als controleur te spelen waarbij hij veelal de man was die Ajax overeind hield. Die Davy Klaassen zien we echter niets van terug dit seizoen.

Klaassen speelde vorig seizoen lange tijd met klachten aan de buikwand en werd daar aan het einde van het seizoen ook aan geopereerd. Davy kwam, vanwege het revalidatietraject, met een trainingsachterstand terug bij de groep. Dit was initieel ook de verklaring voor het moeizame spel van de jonge Ajacied. Maar sindsdien is Klaassen niet beter gaan spelen, ondanks zijn 2 goals tegen Rapid Wien. Sterker nog, Frank de Boer verwonderde zich na het gelijkspel tegen Molde FK hoe slordig Davy Klaassen speelde. Ook bij het Nederlands elftal wist Klaassen niet te overtuigen en kreeg hij kritiek te verwerken. Het was allemaal obligaat, slordig en vooral zonder enige visie of overtuiging.

Daarmee staat Davy Klaassen symbool voor heel Ajax 1. De ploeg staat echt bol van talent. Jongens als Kenny Tete, Jairo Riedewald, Riechedly Bazoer, Anwar el Ghazi en Davy Klaassen zijn stuk voor stuk voetballers met enorm veel potentie maar het moet er wel uitkomen. Dat lukt echter al meer dan een seizoen niet. Vorig seizoen en ondertussen ook dit seizoen excelleert Ajax alleen in het tempo laag houden. Ajax is slordig, mist daardoor zelfvertrouwen wat resulteert in spelers die niet meer durven voetballen waarmee de ploeg in een neerwaartse spiraal terecht is gekomen. Vorig seizoen wist Davy Klaassen, met zijn talent en natuurlijke leiderschapskwaliteiten, Ajax daar nog wel eens doorheen te sleuren maar zelfs Klaassen lijkt zich niet te kunnen onttrekken uit die neerwaartse spiraal.

Eerder beschreef ik dit seizoen als seizoen van de waarheid. We zitten nu op ongeveer een kwart van het seizoen en vooralsnog lijkt het er niet op dat Ajax dit zelf snapt. Spelers en trainer uiten bij herhaling hun verbazing over de scherpe kritiek die vanuit de supporters klinkt. Ook hierin is Davy Klaassen trouwens symbolisch voor Ajax. De kritiek kan toch allerminst onterecht genoemd worden. Ajax staat dan wel bovenaan maar het seizoen kenmerkt zich voorlopig toch voornamelijk door wanprestaties tegen Rapid Wien, Jablonec, Celtic en PSV. Misschien moet Davy Klaassen zichzelf hierin ook symbool stellen voor Ajax en, in plaats van zich te verdedigen, de aanzwellende kritiek laten fungeren als brandstof en hierdoor gebrand zijn het anders te doen.

Klaassen is de belichaming van Ajax. Een technische vaardige, aanvallend ingestelde voetballer met veel scorend vermogen. En evenals Ajax komt dit er totaal niet uit bij Davy Klaassen. Geen overtuiging, geen zuiverheid, geen tempo, geen visie. Klaassen worstelt met zichzelf en wordt desondanks wel geacht een elftal op sleeptouw te nemen wat met dezelfde problemen kampt. Zo lijkt er aan de neerwaartse spiraal voorlopig geen einde te komen.

Dag Overmars

Soms lijkt het alsof elk minuscuul fragmentje nieuws over Ajax de voorpagina haalt . Geruchten over spelers die al dan niet komen, Willem van Hanegem die zichzelf weer eens onvoorstelbaar voor schut zet of de prestaties van verhuurde Ajacieden... als het over Ajax gaat verkoopt het en dus pakt de media er graag mee uit.

Des te vreemder waren de milde reacties over de benoeming van Dolf Collee als algemeen directeur tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2016. Dolf Collee is een bekende van Ajax en is sinds 2012 lid van de Raad van Commissarissen. Die aanstelling op zich was ook niet zo heel opmerkelijk te noemen. Edwin van der Sar had begin 2015 al aangegeven niet klaar te zijn voor de functie van directievoorzitter. Dat leidde tot een mini bestuurscrisis omdat Kinsbergen weigerde om voor slechts één jaar te verlengen. Het is nu de bedoeling dat Van der Sar eind 2016 het stokje van Collee overneemt waardoor   Ajax dan de, door Cruijff, zo gewenste oud-topvoetballer aan de leiding krijgt . 

Wat wel heel opmerkelijk is, is hoe er nauwelijks is gereageerd op de verschuivingen van verantwoordelijkheden binnen Ajax. Allereerst het inperken van de bevoegdheden van Marc Overmars. Voorheen hield Overmars zich als directeur voetbalzaken bezig met alle technische zaken binnen Ajax. Dat betrof dus niet alleen het aantrekken, behouden en verkopen van spelers. Marc Overmars zag toe en besliste, als beleidsmaker vanuit de directie, mee over de voetbaltechnische koers van Ajax. In zijn nieuwe rol is Overmars directeur spelersbeleid en gaat hij alleen nog over het aan- en verkoopbeleid en contractaangelegenheden. In die hoedanigheid blijft Overmars, volgens verklaringen van Ajax, wel deel uitmaken van het technisch hart. 

Van der Sar is, naast directeur externe relaties en Nederlands vertegenwoordiger bij de European Club Association, nu ook voorzitter van het technisch hart. Samen met Jonk (hoofd opleidingen), Bergkamp, de   wederom tot het technisch hart toegetreden De Boer en dus Overmars moet Van der Sar vorm gaan geven   aan het technisch beleid van Ajax in alle geledingen van de club. Hij zal als voorzitter vermoedelijk ook de persoon zijn die bij verschillen van mening of conflicten de knoop moet doorhakken, in tegenstelling tot het   driemanschap dat voorheen op democratische wijze tot beslissingen moest komen. Zijlings ook opvallend is dat de trainer van Ajax 1 dus weer deel uitmaakt van het technisch hart. Men had de trainer daaruit verwijderd omdat Ajax de trainer geen beleidsbepalende rol wilde geven. Kennelijk is Ajax daar dus op terug gekomen. 

Dit alles is onder meer met inbreng van adviseur, en vertrouweling van Cruijff, Tscheu La Ling tot stand zijn   gekomen. Het rapport van La Ling is nog altijd gehuld in nevelen. Niemand buiten Ajax weet eigenlijk wat er in staat maar wat kunnen we dan concluderen uit de doorgevoerde veranderingen ?

• Ten eerste dat Marc Overmars onvoldoende heeft gefunctioneerd in zijn rol binnen het technisch hart maar dat Ajax wel tevreden is over zijn functioneren aangaande contracten, aan- en verkopen van spelers. Maar het feit dat Overmars voor wat betreft technische zaken uit het technisch hart is gemieterd lijkt te duiden op onvoldoende inhoudelijke prestaties of een kwalijke rol in de scheefgegroeide relatie met Wim Jonk .

• Ten tweede dat er binnen Ajax veel vertrouwen is in Edwin van der Sar. Niet alleen is er een voorschot genomen op het aantreden van Van der Sar als directievoorzitter, Van der Sar krijgt er voor de duur van een jaar een uitgebreid takenpakket bij. Hij moet een hoog opgelaaide ruzie binnen Ajax ter ruste leggen en daarnaast balans en stabiliteit brengen binnen het technisch hart .

• Tenslotte blijkt De Boer toch een belangrijke persoonlijkheid binnen Ajax. Niet alleen als hoofdtrainer maar   ook in een neventaak als beleidsbepaler op voetbaltechnisch gebied . 

En dus is het buitengewoon opmerkelijk dat het bovenstaande in de voetbalpers en mainstream media nauwelijks is opgepakt.Want de lezing dat Overmars nu een dikke draai om de oren krijgt en dat Van der Sar op een voetstuk wordt geplaatst is prima verdedigbaar. Des te opmerkelijker dat zelfs de sensatiezoekers van Voetbal Inside zich er slechts beperkt druk om maakten, hoewel Genee nog een, zeer matige, poging deed in het AD deze week. Stilte voor de storm of een gevalletje geen nieuws is goed nieuws?

Seizoen van de waarheid

Ik heb een hekel aan de transferperiode. Dat is die vervelende periode waar de helden van het afgelopen seizoen weggekocht worden. Die periode waar Ajax eigenlijk steevast zwakker uit komt dan dat het er in ging. Dit jaar kan dat anders zijn door het slechte voetbal van het voorgaande seizoen. En om een Cruijffiaanse uitspraak te hanteren; zo heb elk nadeel z'n voordeel. Het maakt het aanstaande seizoen wel tot een "seizoen van de waarheid".

Ajax is bij elk seizoen afhankelijk van een drietal kritieke succesfactoren. Ten eerste de welwillendheid van de directie geld te spenderen en doortastendheid om tijdig transfers te bewerkstelligen. Ten tweede de doorstroom van talentvolle jeugdspelers die fysiek en mentaal gereed zijn door te stoten naar het eerste elftal. Tenslotte is daar nog de technische staf rond Ajax 1 die van een selectie van ruim twintig spelers een soepel elftal moet maken dat is staat is resultaten te boeken.

De directie, en dan met name technisch directeur Marc Overmars, zijn de afgelopen seizoenen bedolven onder kritiek over de zuinigheid maar hebben deze periode daadkrachtig en tijdig opgetreden. Ondanks dat de beruchte "100 miljoen" van RTL Z volslagen onzin bleek te zijn harkte Ajax seizoen na seizoen aanzienlijk meer geld binnen dan dat het uitgaf. Daar lijkt sinds de winterstop verandering in te zijn gekomen. Met Sinkgraven, Gudelj, Dijks en naar verluidt Younes heeft Ajax voor zo'n 15 miljoen aan spelers aangetrokken. John Heitinga werd transfervrij gehaald en Sanogo lijkt nog een jaar gehuurd te gaan worden. Alle wensen van Frank de Boer zijn ingewilligd en met uitzondering van Rafael van der Vaart heeft De Boer ook ogenschijnlijk de spelers gekregen die hij wilde.

Ook vanuit de jeugd is de aanwas ruim voldoende te noemen. Vorig seizoen braken Riedewald, Bazoer, El Ghazi en Kishna door. Tete en Menig wisten een vaste stek bij de eerste 18 te veroveren. Dit seizoen staan Van de Beek, Muric, Cerny en Nouri te trappelen in de coulissen. Daarmee doet de Toekomst het uitstekend ten aanzien van het opleveren van talenten. Middels Jong Ajax zullen de meesten eerst hun minuten gaan maken in de Jupiler League maar duidelijk is dat er achter de huidige selectie een zeer talentvolle groep spelers ongeduldig op hun kans staat te wachten.

De laatste kritische succesfactor is de technische staf. De Boer bracht bij zijn aantreden echt een verandering teweeg. Ajax ging destijds aanmerkelijk anders spelen dan het on Jol had gedaan. Minder opportunistisch, meer gebaseerd op verzorgd combinatievoetbal. Ajax voetbal. Door tegenvallende seizoensopeningen met veel tegengoals lijkt De Boer zich meer en meer een behoudendere speelwijze aangemeten te hebben. Een speelwijze waarbij het uitsluiten van risico soms belangrijker leek dan creativiteit en aanvallende intenties.Dat is te begrijpen. Frank de Boer werd niet alleen gehaald voor veranderingen qua voetbal maar ook voor de resultaten. En die resultaten moeten nooit uit het oog worden verloren. Maar als de speelwijze niet tot resultaat leidt is het aan de technische staf daarin te sturen. Dat is afgelopen seizoen onvoldoende gebeurt.

Het is dus een seizoen van de waarheid en dan met name voor Frank de Boer en zijn staf. De directie heeft daadkrachtig en snel gehandeld op de transfermarkt. De Toekomst levert ruim voldoende talenten waarmee De Boer in de diepte en in de breedte kan rekenen op een ruime selectie. Nu moet Frank de Boer laten zien dat hij in staat is Ajax weer des Ajax te laten spelen. Kom op Frank, geef Ajax voetballend z'n gezicht terug.

Verval en wederopstanding

Het seizoen is wel gespeeld. Met nog één speelronde te gaan staat alleen de verdeling van de plaatsen 3, 4 en 5 nog op het spel. Voor Ons Aller Ajax maakt dat dus allemaal niet meer uit. De verschillen zijn ook afgetekend en buitengewoon groot. PSV staat ruim boven Ajax met 85 punten, en dus een potentieel eindtotaal van 88. Ajax volgt op ruime afstand met 71 punten en een potentieel totaal van 74. Daarachter is het gat wederom fors. AZ en Feyenoord hebben in speelronde 33 beide 59 punten. De verschillen zijn op het oog gigantisch.

Stand speelronde 33 seizoen 2014/15

Maar wat maakte dit seizoen qua resultaten nu echt dat verschil? Ajax en PSV verloren beide 4 van hun wedstrijden. PSV won er echter 28, Ajax slechts 21. Het verschil tussen Ajax en PSV dit seizoen zijn dus 7 gelijke spelen die Ajax meer incasseerde dan PSV. Ajax speelde inderdaad maar liefst 8 maal gelijk dit seizoen. En daarmee is het verschil met PSV ook enorm duidelijk. PSV leek namelijk dit seizoen ook regelmatig op puntverlies af te stevenen maar wist steeds in de eindfase van duels het verschil te maken. Bij Ajax was dat ruim anders, Ajax ploeterde en was herhaaldelijk onmachtig lastige wedstrijden in het eigen voordeel te beslissen.

Het heeft bij Ajax ook daadwerkelijk aan het aanvallende spel gelegen. De ploeg is na 33 speelrondes de minst gepasseerde ploeg van de Eredivisie. Ajax kreeg weliswaar veel meer schoten te verwerken maar dat leidde niet tot grotere defensieve malaise. Uit diezelfde statistieken blijkt ook dat Ajax voorin veel minder vaak in scoringspositie kwam. Zo scoorde Ajax vorig seizoen weinig (69 goals voor) maar in de seizoenen daarvoor kwam Ajax makkelijk boven de 80 goals uit, een aantal dat men dit seizoen bij lange na niet gaat halen. De conclusie is daarmee overduidelijk. Ajax ontbeert het aan aanvallend vermogen om lastige wedstrijden om te zetten in winst. Concurrent PSV was daarin dit seizoen aanmerkelijk succesvoller en was meermaals bij machte lastige of slechte wedstrijden over de streep te trekken.

Dit staat dus inderdaad allemaal nog los van het vertoonde, uitermate povere, spel. Dat mag echter niet uit het oog worden verloren. Oorzaak en gevolg, de gebrekkige aanvallende productie kan alleen maar worden toeschreven aan het povere spel. Ajax was voetballend slecht, erg slecht. Het spel was stroperig, voorspelbaar, onzuiver en bovenal onmachtig. Concurrent PSV was echter ook regelmatig onmachtig. Het verschil is dat PSV aanhoudend het vermogen beschikte om razendsnel voor de goal van de tegenstander te komen en daar dodelijk bleek te zijn middels Depay en De Jong. Ajax ontbeerde juist dat vermogen, en wist niet aan te zetten op momenten die er echt toe deden.

De vraag blijft waar dit afgelopen seizoen aan heeft gelegen. Eigenlijk vertrok alleen Daley Blind als bepalende basisspeler en had de rest van de selectie een extra jaar ervaring onder de riem. Het gigantische verval heeft dus niet echt een makkelijk identificeerbare basis. Dan ben je snel geneigd te denken aan de synergie tussen spelers. Waar het trio Klaassen, Serero en Blind makkelijk voetbalde en het middenveld kon beheersen was daar dit seizoen nog geen Ajax middenveld dat dit op die manier op de mat kon demonstreren. Ook de aangetrokken Sinkgraven bleek hierin geen uitkomst in de wedstrijden die hij speelde. Het blijft dus zoeken voor Frank de Boer en het aantrekken van Nemanja Gudelj moet waarschijnlijk ook in die hoedanigheid bezien worden.

Het Ajax van Frank de Boer moet dus op zoek naar synergy. Naar spelers die elkaar beter maken, of net die speler die het elftal aan elkaar kan knopen. Naar verluidt hoopt Ajax dat die speler Rafael van der Vaart is. En waar op allerlei fora mensen over elkaar heen vallen over welke positie Raf nu eigenlijk moet gaan spelen denk ik dat Frank de Boer iets heel anders van VDV verwacht. Namelijk dat Van der Vaart met zijn ervaring en voetballende kwaliteiten maar ook als persoonlijkheid Ajax beter maakt dan 11 jonge talentvolle voetballers. Dat Ajax meer wordt dan alleen een verzameling transferdoelwitten voor buitenlandse clubs maar bovenal ook weer een hecht team wordt waar tegenstanders met tegenzin naar uitkijken.

Geef Ajax z'n gezicht terug. Een actie die al jaren loopt buiten de lijnen. Laat men eerst eens tussen de lijnen beginnen. En dat begint met een speler die van Ajax weer Ajax kan maken. Welkom Rafael van der Vaart. Hopelijk zeg ik dit niet vergeefs.

Competitievervalsing

Ik hou niet van commentaar hebben op scheidsrechters. Veel mensen onderschatten hoe lastig het is een voetbalwedstrijd in goede banen te leiden. Niet alleen lopen er 22 spelers op het veld die het vrijwel nergens mee eens zijn, de voetbalregels zijn nogal vrij voor interpretatie. Neem hands. De ene keer is de bal tegen de arm of hand wel een overtreding, een andere keer niet. Het verschil tussen wel of geen overtreding moet worden bepaald door de scheidsrechter welke daar nogal wazige instructies over mee krijgt.

Het laatste wat een scheidsrechter dan zou moeten doen is het zichzelf onnodig moeilijk maken door beslissingen te nemen die zich later kunnen wreken. Consequent en principieel goed fluiten moeten uitgangsposities zijn voor elke scheidsrechter op elk niveau. Toch was daar afgelopen zondag plotseling scheidsrechter Kamphuis die het zichzelf moeilijk maakte. Kamphuis leek namelijk vastbesloten het, overigens uitermate sportieve, duel tussen Ajax en Cambuur niet te ontsieren met rode kaarten. Dat hij voor de vangbal van De Ridder geen tweede geel gaf was nog redelijk te noemen. De schaar van achter op de benen van Kenny Tete door Mohammed el Makrini was minimaal donkergeel. Desondanks hield Jochem Kamphuis de tweede gele kaart op zak ondanks dat hij in eerste instantie wel naar de kaart greep.

Nu zullen er mensen zijn die dat prima vinden. De wedstrijd was al gespeeld en verliep sportief en zonder andere noemenswaardige incidenten. In lijn met de wedstrijd fluiten wordt dat dan genoemd. Maar dit hoort natuurlijk niet, het is namelijk gewoon competitievervalsing. Neem El Makrini, hij pakte z'n 5e gele kaart en was voor het duel tegen Willem II toch al geschorst maar een rode kaart had waarschijnlijk 2 wedstrijden schorsing opgeleverd. Dat was hij er bij de competitiestart van het aankomende seizoen dus niet bij geweest. En dat kan wel degelijk een verschil maken. Maar omdat scheidsrechter Kamphuis besloot de kaarten op zak te houden ontsnapt El Makrini en kan deze gewoon de seizoenstart meedoen in een wedstrijd die er dus wel om doet. Deze beslissing heeft dus niet alleen effect op Ajax - Cambuur, maar ook op de competitiestart van aankomend seizoen. Een beslissing van deze scheidsrechter heeft dus in potentie behoorlijk verstrekkende gevolgen.

Nu licht ik Kamphuis eruit maar er zijn meer voorbeelden te noemen. Hoe vaak fluit een scheidsrechter stipt als de klok op 90 minuten staat niet af? Terwijl in de toegevoegde speeltijd best nog een goal kan vallen. Nog niet zo heel lang geleden liep Ajax een kampioenschap mis op één goal. En voor de duidelijkheid, dit zijn niet de beslissingen die het scheidsrechtersvak zo ingewikkeld maken. Dit gaat niet om regels die open staan voor interpretatie of waar een scheidsrechter op gevoel een inschatting moet maken. Als je als scheidsrechter met dit soort elementaire zaken als de mist in gaat maak je het jezelf ontzettend moeilijk. Daarom moeten de hulpmiddelen er ook komen, want beslissingen kunnen een een enorm effect hebben op de competitie en foute beslissingen kunnen een vorm van competitievervalsing opleveren.

Scheidsrechters liggen onder een vergrootglas. De kritiek op deze mensen is vaak enorm en complimenten zijn er slechts zelden. Fouten worden lang onthouden maar die foutloze wedstrijd kan niemand zich herinneren. In die wetenschap moeten scheidsrechters het voor zichzelf makkelijk houden. Dus consequent fluiten en principieel de regels toepassen, ongeacht het wedstrijdverloop. Elke andere wijze van fluiten levert namelijk een ongegeneerde vorm van competitievervalsing op. En die kan Kamphuis is ieder geval in z'n zaken steken.

Voor open doel

Het seizoen kan inmiddels officieel als mislukt beschouwt worden. Geen kampioenschap, geen beker, geen spraakmakende prestaties in Europa en dat alles vergezeld door een dramatisch voetballende selectie. Het is logisch dat dit seizoen knaagt bij Frank de Boer, zeker omdat hij z'n vinger er maar niet achter lijkt te krijgen. Daar komt bij dat hij vanzelfsprekend in de media voor z'n selectie blijft staan en daarvoor nog meer kritiek krijgt. Ik geef het je te doen.

Net zoals jonge spelers vaak een terugval krijgen, krijgen jonge trainers ook een moment dat ze een ploeg hebben waarbij het gewoon niet loopt. Dat is wat er bij Ajax nu gebeurt, ondanks de zeer talentvolle spelers en talentvolle staf wil 1+1 maar geen 2 worden. In het in en in opportunistische voetbal volgt er dan vaak een ontslag. Dat kan de leiding weer goede sier maken richting de fans want ze doen er wat aan. De ervaring leert echter dat het ontslaan van een trainer vaak geen bal uitmaakt. Er komt dat een interim trainer of een nieuwe aanstelling die dan net zo hard moet ploeteren tot er tijd komt daadwerkelijk aan de slag te gaan met een selectie.

Ajax en De Boer lijken een andere route te kiezen. Een minder opportunistische route. Ze geven elkaar de kans te leren van dit seizoen om als ploeg en organisatie stappen te maken. Vergeet niet dat deze organisatie sinds de revolutie eigenlijk alleen goede tijden heeft meegemaakt. Zowel Ajax 1 als de beleidsmakende en technische organisatie dreef op successen. Nu blijven de successen uit en zien we dat de scheurtjes die hier achter verborgen bleven wel bloot komen te liggen.

Misschien is dit seizoen juist wel het beste dat het "nieuwe"Ajax had kunnen overkomen. Een organisatie die zichzelf niet verbetert is een organisatie die gedoemd is te mislukken. Maar om jezelf te verbeteren moet je ook wel op een manier gedwongen worden de eigen tekortkomingen te zien. Dat lijkt dit seizoen ruimschoots te gebeuren en dan heb ik het zeker niet alleen over het vertoonde spel. Het aankoopbeleid, het investeringsbeleid, de tactische invulling en zeker ook de relatie met de achterban vertonen allen scheurtjes en de wijze waarop Ajax deze scheurtjes gaat aanpakken zal veelzeggend zijn.

AFC Ajax heeft nu dus een grote kans. Alle zwakheden liggen bloot en zijn rijp om aan te pakken. Juist nu heeft de directie en de technische staf de kans om te laten zien of ze de benodigde kennis, bagage en lef hebben. Want uit dit mislukte seizoen kan een prachtige toekomst verrijzen. Er komt een fantastische lichting voetballers aan in zowel de A1 als de B1. Ajax heeft een financieel fundament waar de rest van de Eredivisie alleen van kan dromen. De organisatie staat als een huis. Nu eens kijken of Ajax deze kans, deze bal voor open doel, weet te verzilveren.

PSV bewijst het gelijk van Ajax

Ajax zit ontegenzeggelijk in de zwakste periode die het heeft gekend sinds het aanstellen van Frank de Boer. Het Ajax publiek laat haar ongenoegen meer en meer merken nu het vertoonde spel rustig onacceptabel  genoemd mag worden en het kampioenschap uit beeld geraakt lijkt te zijn. Daarbij worden alle clichés die de afgelopen jaren zijn gepasseerd van stal gehaald en wordt er snerend over het beleid van Ajax gesproken. Er wordt naar PSV gewezen dat wel goed draait en dat onbedreigd op het kampioenschap af lijkt te stevenen. Wat men zich niet of nauwelijks lijkt te beseffen is dat het PSV van dit seizoen het gelijk van Ajax bewijst.

Voor het eerst in jaren heeft PSV afgelopen zomer eens niet de portemonnee getrokken.Waar de afgelopen seizoen steeds veel spelers werden aangetrokken door de Eindhovenaren besloot PSV dit jaar slechts tot één spraakmakende aankoop, die van Luuk de Jong. In Guardado werd nog een huurling overgehaald tot een verblijf in Eindhoven en verder bleef het rustig op transfergebied. Men zette in op het talent en de ontwikkeling van de selectie die men reeds had. Depay, Narsingh, Wijnaldum, Bruma, Rekik, Willems; allemaal jonge jongens die moeilijke periodes doormaakte in Nederland en hevige kritiek te verwerken kregen. Zelfs de verguisde Adam Maher blijf het vertrouwen houden van Philip Cocu. In plaats van wederom de buidel trekken voor allerlei posities bleef Cocu vertrouwen houden in zijn selectie en die betaald hem nu ruimschoots terug voor dat vertrouwen.

Wat daarbij opmerkelijk is, is dat PSV de jongste selectie van de Eredivisie heeft. De geblesseerde Schaars en reservekeepers daargelaten is 28-jarige Guardado de enige ervaren speler in de selectie van PSV. Gemiddeld genomen is selectie van PSV ruim een half jaar jonger dan die van Ajax. De basis van PSV gedurende de laatste wedstrijd van de Lampjes was 22.8 jaar. Ajax deed het met een selectie die gemiddeld 22 jaar oud was waarbij het ontbreken van Moisander en Serero het gemiddelde nog drukte. Qua ervaring ontlopen Ajax en PSV elkaar dus nauwelijks iets. De roep van het Amsterdamse publiek om ervaring lijkt dus ook eerder geboren te zijn uit onvrede dan een aantoonbare meerwaarde van een ervaren speler.

Een laatste overeenkomst is dat er vorig jaar veel kritiek was op Philip Cocu die in de ogen van velen niet geschikt was PSV aan de rit te krijgen. Bij PSV bleef men echter achter de geboren Eindhovenaar staan, enige maanden later lijkt PSV op het eerste kampioenschap sinds 2008 af te stevenen. Ook hier is de vergelijking met Ajax opvallend. Het gaat wat minder bij Ajax en de kritiek op trainer Frank de Boer zwelt aan. Er wordt her en der zelfs geroepen om het vertrek van Frank de Boer waarbij wordt gewezen naar het soms saaie spel van de afgelopen seizoenen. Men lijkt daarbij te vergeten dat Ajax uit een diep dal is gekropen, een dal waarin op enige moment een verlies van €22 miljoen werd genoteerd terwijl het spel dramatisch was. Een dal waarin Ajax miljoenen uitgaf aan speler na speler die flopte. Een periode die werd afgesloten nadat Frank de Boer werd aangesteld en hij in woord en daad het Ajax spelletje terug bracht bij de club. Het vertrouwen dat PSV in Cocu behield zou een leidraad moeten zijn voor Ajax en alle Ajacieden.

Natuurlijk is niet alles koek en ei bij Ajax. Er zijn wel degelijk aantoonbare verschillen te benoemen. Zo heeft Guardado zich als ervaren speler een absolute rots in de branding getoond bij PSV. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Moisander en Zimling bij Ajax die beiden eerder onrust veroorzaken dan rust en stabiliteit brengen. Bovendien mag de gemiddelde leeftijd van PSV dan erg laag liggen, de dragende spelers Wijnaldum en Guardado zijn beide van een dusdanige leeftijd dat ze ook geacht worden een dergelijke verantwoordelijkheid te kunnen dragen. Bij Ajax wordt hetzelfde verwacht van de slechts 21-jarige Davy Klaassen die zelf eigenlijk nog de status van talent heeft maar zich meer en meer als dragende speler moeten laten gelden. Dat mag men zich in Amsterdam best aantrekken, want ook vorig seizoen waren die contouren reeds zichtbaar maar deed de aanwezigheid van Daley Blind veel tekortkomingen van met name Moisander verhullen.

Maar ondanks die verschillen en de, ten dele, terechte kritiek op Ajax zijn er toch voornamelijk heel veel overeenkomsten tussen het PSV van dit seizoen en Ajax sinds het aanstellen van Frank de Boer. Er wordt met jonge, zeer talentvolle spelers gewerkt waarbij één of twee gearriveerde spelers als kapstok dienen te fungeren. Beide clubs werken met een jonge, talentvolle hoofdcoach die aanhoudend vertrouwen uitspreekt richting de spelers, zelfs als deze worden verguisd door het publiek. PSV bewijst dus dat Ajax op de goede weg zit. Het bewijst dat de weg waar Ajax vier jaar geleden voor koos voor PSV ook de weg blijkt te zijn naar in ieder geval nationaal succes. En die wetenschap zou Ajax moet sterken in het volharden in de gekozen richting in de wetenschap dat de club bulkt van het 17, 18 en 19 jarig talent.